Saturday, July 27, 2024

OPINION: Kharin makhangava District Council election wuivang kharinga miyur ishi Tangkhul ngasahaosila?

Date:

EKHON | UKHRUL: Leikashiya Tangkhulnaobing Mashun Khaya mangavala okthuipaiyada ringkhara shap kachangkhat hairakho! Mikumo kachivawui okthotrin akhashimang serra! Kha Yur jatwui thotrinchan okathui mangachangralakha eina tangda leishonki kachina. Nana Ina aja okthuida khalei amazut chiva shokrarada khalei khanuithot wuivang mashun khaya ngaransangmida mai Khaya okthotrin mathuisangkhami ngasaraka?? Maningakha Mashun khaya yorzamiser hailaka Khanuithot wuivang mirao okthotrin mathuisang khami ngasarakhala?? Sayur Vayur eina tangda ichacha shang kala naongarabing wuivang kathi kharing matheimila ngaranmi kharan ngaranmi serra.

Kha ishi Tangkhul Nagava kathada pan-ringda khaleido?? Kathanna, kathemma, pangshappa kala kashangabing Khanuithot wuivang khi phaninglaga kathan, kathem, kapang, kashang sada khalei lakdo?? Kathan, kathem, pangshap khalei kasa aming, chowki, sina lupa khangahom ngasaserhaoda mashun khaya masai/mahong kachangkhat hairakho! Imayur khanuithot atazan makhangava palongra khalong ngasalakhairakho! Khamor einava mahangmane, ningchuklila maleimane kha kharing kharak, asak avatnava horzakda chitheiya – Imayur khanuithotwui atazan raopam ngasaphalungra!

Rinsit eina ngahanhaoka, khiwui kharin kala khipawuivang ADC Election saphalungra kachi khala?? Kharin makhangava election wuivang kharinga miyur ishi Tangkhul ngasahaosila? Okathuiwui zatkhana – election kachi hiya yarui minganing (people’s representatives) kapangkada yaruirin yaruipan mashun khaya khangkada reisang haksang khangasak kachina. Kha ishiwuiya mashun khaya shimitmi ngasakhailaka pokaza morhuikaza miyur ngasakhavai ishina katomlaka election sakhangasak ngasa haorali! Achowui Acho ngasa hailala, imayurva aming ningchangna haoda DCli (District councils) ADC (Autonomous District councils) da hochingfalaka! Amingmanglala aming eina tangda maleingasak phalungmarada “Autonomous” Khuishokmi haira, kha imayurva “Autonomous”da hokapam! Imayurli mawutkashit khachipat Khipawuivang einana chisido?

Tampaknaobing wuivanga Panchayati Raj Act 2005 azingli Local Bodies (Gaon Panchayat, Zilla Parishad, Municipality etc) bingli financial, administrative kala functional powers milaka Yaruipan wuivang otram ngathakhangasakna. Ima kaphungnao bingwuivang haikhamiya ADC (Autonomous District councils) da Art 371(C) wui eina rakashokna. Kha aja 50 yrs kashungki kachi atamli Manipur govt kala Assemblyna Constitutionna makhamiya power ngapaikhuilaka “Autonomous” shimitmihailaka ara District councils wui financial, administrative, functional powers khuishokser hailaka, acho/zero eina haira. HAC kali vahao/khi sada khalei mahangkharar! Yaruiliva Election! Election! chiluihaira masaikong eina haikhami chowkiwuivang. Mashunglakla? Yurrinwui mashun khaya hithada ngatangkhuipai lakrala?

Art 371(C) sheishamilak haira (dismembered/obliterated). Ara imayur mathukusa – ngayimeikap kaja kala samphangran meikap kaja (Most Legitimate) Constitutional Empowerment – Sixth Schedule to the Constitution ngatang khuiphalungra. Himangna ithumwui Future – Political, Economic, Social Identity kala Rights ngatangkakhui samphangra. N.E Tribals bing saikorali Sixth Schedule wui status/position haimiserda leiakha khiwuivang eina imayur Manipur kaphungnao bingli teomeoikhar kahaiya status/positionli haimingasakda khaleikhala. Naongara ara azabingwui mashun khaya yorzakhamiya na I ngasaraka, mashun khaya ngatangkhuimida mai khaya okthotrin mathuisang khamiya na I ngasarakhala??? Ningshina haira Varena sokhamiya Imayur ngasalakse. 

By Sword Vashum

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

Advertisement

Share post:

Subscribe

Advertisement

Popular

More like this
Related

Chihui Group launches Ukhrul’s first digital printing press and book publishing house

EKHON | UKHRUL: Paving the way to printing business...

St. Joseph College, Ukhrul hits exceptional achievement

EKHON | UKHRUL: The recent declaration of the Manipur...

Border wui rai khiwuivang NAGA yur wuivang strategic sameithui kachi rai ngasahao?

EKHON |UKHRUL: Indo (Naga)-Burma border areas li Kuki kala...

St Joseph Colleges welcomes new students with Comprehensive orientation Programme

EKHON | UKHRUL: St. Joseph College organized a two-day...